دانشگاه مازندران که هم اکنون ، بزرگترین مرکز آموزش عالی دولتی استان به شمار می رود دارای سابقه ای بالغ بر 35 سال است که هسته اولیه آن را موسسه آموزش عالی اقتصادی و اداری – مدرسه عالی علوم کشاورزی- موسسه آموزشی کشاورزی گرگان- مرکز تربیت دبیر فنی نوشیروانی بابل و مرکز تحصیلات تکمیلی بابلسر(دانشگاه شمال) تشکیل داده اند که در سال 1358 و با تصویب شورای عالی انقلاب از ادغام این مراکز دانشگاه مازندران به صورت رسمی تاسیس و در طی سال های اخیر رشد قابل توجهی در هر دو عرصه کمی و کیفی یافته است.
همچنین در سال 1364 دانشکده پزشکی تحت پوشش دانشگاه مازندران ابتدا در ساری و سپس در بابل تاسیس گردید که در سال 67-1366 با قرارگرفتن مجتمع های پزشکی تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دانشگاه مازندران جدا و از آن تاریخ به صورت مستقل درآمدند. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی گرگان نیز در سال 1368 از دانشگاه مازندران منتزع و به صورت دانشگاه مستقل درآمد.
در پی برنامه توسعه و گسترش آموزش عالی در استان و ایجاد دانشگاه های تخصصی ، 22 مجتمع فنی و مهندسی نوشیروانی بابل و علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز مطابق مصوبات سفر ریاست محترم جمهور از دانشگاه منتزع و به صورت دانشگاه های مستقل در آمدند. و مقرر شد تا جامعیت دانشگاه مازندران به عنوان محور آموزش عالی استان، از قالب ایجاد رشته های فنی و مهندسی و کشاورزی حفظ گردد. این دانشگاه هم اکنون در آستانه 30 سالگی دارای 14 دانشکده علوم پایه، هنر ومعماری، حقوق و علوم سیاسی، تربیت بدنی و علوم ورزشی، علوم انسانی و اجتماعی، علوم اقتصادی و اداری، شیمی، الهیات و معارف اسلامی، علوم ریاضی،علوم دریایی و اقیانوسی،میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و فنی ومهندسی در مجموعه ی پردیس است و حدود یازده هزار دانشجو در 3 مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در 42 گروه آموزشی در دوره های روزانه و شبانه به تحصیل می پردازند.
کار آموزش و تدریس دانشجویان را 36 استاد، 80 دانشیار، 200 استادیار، 30 مربی و در مجمع 376 عضو هیات علمی بر عهده دارند.
دانشگاه مازندران ضمن تحویل پانزده هزار نفر متخصص و فارغ التحصیل به جامعه ، یازده هزار و دویست و پنجاه و هشت دانشجو را جهت تربیت در دامان خود جای داده است. در حال حاضر این مرکز آموزش عالی براساس سیاستهای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اهداف متعددی در عرصه تولید علم، فناوری و پژوهش، خدمات آموزشی و فعالیت های فرهنگی در عرصه تبادل اندیشه و شکوفا نمودن استعدادها و اندیشه های نسل فرهیخته جامعه بعهده دارد و برهمین اساس با اتخاذ راهبردهایی در حوزه طرحهای عمرانی، برنامه های زمان بندی شده آموزشی، پروژهها و طرح های پژوهشی فعالیت های مجدانه ای دردست اقدام دارد. این دانشگاه تلاش می نماید به همت اساتید محترم، کارکنان شریف و دانشجویان عزیز با مساعدت مسؤولین وزارتی و استانی فعالیتهایی در خور شأن این خطه و جامعه اسلامی داشته باشد و بتواند دین خود را نسبت به جامعه ادا نماید.
درحال حاضر اهداف و برنامه های دانشگاه به شرح زیر میباشد:
شاخص های آموزشی:
1) بسط و گسترش اندیشه های دینی
2) تولید علم و دانش
3) ترویج فرهنگ و معارف اسلامی
4) آموزش و تربیت نیروهای متخصص
5) برقراری روابط علمی و آموزشی با سایر دانشگاه ها و موسسات علمی
6)برقراری فناوری اطلاعات
پردیس دانشگاهی خودگردان شعبههایی از دانشگاه های دولتی در ایران است که با هدف پذیرش دانشجو در قبال دریافت هزینه ایجاد میشوند. پذیرش دانشجویان از طریق آزمون سراسری سازمان سنجش یا آزمون اختصاصی، بر اساس مقررات و آیین نامههای دانشگاه و با نظارت سازمان سنجش آموزش کشور صورت میگیرد.
شهریه پیشبینی شده برای این پردیسها برای دوره کارشناسی ارشد مبلغ ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون ریال است و برای دورههای دکتری نیز بین ۳۰۰ تا ۵۵۰ میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
تا مرداد سال ۱۳۹۲ مجوز تأسیس و فعالیت ۴۰ پردیس خودگردان برای دانشگاههای وزارت علوم صادر شده است. برخی دانشگاهها بیش از یک پردیس خودگردان دارند.